Nevşehir müze müdürlüğünce 2002 yılında kurtarma kazılası ile Roma dönemine ait mozaikli toplantı salonu , hamam kompleksi ve erken Bizans dönemine ait Şapel ve mezarlar çıkarılmıştır.
Toplantı salonu ; yaklaşık 400 metrekarelik bir alanı kaplayan 26.60mx 15.30m ölçülerindeki toplantı salonunun biri mozaikli , diğerinde mezar bulunan iki odası , ayrıca sütunlarla destekli , tabanı mozaik döşeli , duvarları sıvalı ana salonu bulunmaktadır. Yapımı 4. yy. ortaları ve 5. yy. ait olabileceği tahmin edilmektedir.
Değişik renki oluşan taşlardan yapılmış geometrik motiflerle süslü mozaikli odanın zemininde saç örgülerinden oluşan sivastika , meander ve haç motifleri dikkat çekicidir. Mozaiklerde yer yer cam da kullanılmıştır.
Birkaç yüzyıl sonra toplantı salonunun üzerine , doğu duvarlarına yakın biçimde salona ait malzeme ile üzeri açık , şapel ilave edilmiştir. Kaba işçilik gösteren şapel kazı esnasında ele geçen sikkeye göre 6. yy. ortasına tarihlenmektedir. Daha sonraki yıllarda toplantı salonun kuzeyinde 2. şapel açığa çıkarılmıştır.
Toplantı salonunun kuzey kesiminde yüze yakın mezar tespit edilmiştir. Bugüne kadar açılan ve araştırılan 10 mezardan 9'unun ortak özellikleri her birinin 5-8 iskelete sahip olmasıyla birlikte tamamı çocuk ya da erişkin erkek olmasıdır. Sadece bir erişkine ait 10 nolu mezarın kapağının üzerinde mermer kakma ile adı ve ünvanı olan "Diakon ( kilise görevlisi ) Antiochus'un mezarı" yazmaktadır.
Sobessos halkının kenti terk etme ve geri dönme nedenleri henüz açıklığa kavuşmamakla birlikte tahminler salgın hastalıklar , kıtlık veya istila gibi olasılıklar üzerinde yoğunlaşmaktadır.
Kuzey Oda Mezarı: Mozaikli odanın kuzeyindeki, üzerinde haç kabartması bulunan mezarı doğu-batı yönündedir. Haç kabartmalı kapağın hemen altında kötü kokunun yayılmaması için ikinci bir kapak daha bulunmaktadır. Etrafı kireç harçla kapalı her iki kapak açıldıktan sonra 1.70 m. uzunluğunda kefenle birlikte gömülü, elleri göbeğinin üzerinde, erişkin bir erkeğe ait iskelet açığa çıkarılmıştır. İskeletten doku örnekleri alınmış ve iskelet oldukça yıprandığı için kaldırılmadan yerinde muhafaza altına alınmıştır. Salondaki sonradan ilave edilmiş şapel ile hem zamanlıdır.
Şapel: Toplantı salonunun üzerine, doğu duvarına yakın biçimde sonradan salona ait malzeme ile yapılmıştır. Kaba bir işçilik gösteren şapel, kazı esnasında ele geçen sikkeye göre 6. yüzyılın ortasına tarihlenmektedir.
