TARİHİ YERLER

Yeşil Sütun ; Şehzadebaşı / Fatih , İstanbul

İstanbul ; antik dönemlerde dünyanın merkezi kabul ediliyordu. "Milyon Taşı" dünyanın merkezi kabul ediliyordu. Kanuni Sultan Süleyman'da , Mimar Sinan'dan İstanbul'un merkezini tespit etmesini (o zamanlar İstanbul sur içerisi olan alan) ve bu noktaya genç yaşta vefat eden oğlu ; Şehzade Mehmet (1543-1548) adına bir cami yapılması ister.

Yeşil Sütun ; Şehzadebaşı / Fatih , İstanbul

Mimar Sinan Sur içinde ölçüm yaparak İstanbul'un tam ortasının burası olduğunu tespit eder , burayada "yeşil somaki" (sert ve damarlı bir mermer çeşidi) mermerinden yapılmış döner bir sütun koyar. Günümüzde Şehzade Camii'nin dış duvarının köşesinde bulunmaktadır. Yapıldığı dönemde yoldan yüksek seviyede duruyordu. Günümüzde yol yapım çalışmalarında yol yükseltildiğinden döner hareketliğini kaybetmiştir. 
Şehsade Camisi'nin ana caddeye bakan avlu duvarının Dede Efendi caddesi tarafındaki köşesinde 38 cm çapında , 128 cm yüksekliğinde yeşil mermerden yapılmış bu taşın İstanbulun merkezini işaret ettiği rivayet edilir. 
Söz konusu somaki mermer taş hakkında birçok sözlü rivayet olmasına rağmen yazılı kaynak sadece Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi'ndedir. Seyahatname'nin 1. cildinde İstanbul'daki tılsımlı taşları anlatırken Evliya Çalebi, "Mimar Sinan Şehzadebaşı Camii'nin öyle bir yere yapmak isterki aynı zamanda İstanbul'un tam merkezinde yani ortasında olsun. İşte suriçinden ölçüm yaparak İstanbul'un tam ortası burası olduğu tespit eder ve buraya bu mabi granit taşı kor. O'na göre burası İstanbul'un ortasıdır" diyerek bahsetmektedir. Sözlü rivayetlerinden birinde ; "Şehzade Camii'nin Veznecilere doğru köşe noktasında yeşil somakiden yapılmış mermer sütunun olduğu yerde Bizans döneminde İstanbul'un orta yeri olduğunu gösterir bir işaret bulunmaktaymış Mimar Sinan külliyenin inşası sırasında avlu duvarına isabet eden bu işaretin üstüne yeşil bir sütun koydurmuş. Böylelikle Sinan önceden var olan bir işareti revize etmiştir." şeklinde geçmektedir.
Güney ve doğu duvarlarının birleştiği bu noktada altı ve üstü demir millere oturtulmuş böylelikle dönenbilen bu somaki mermer sütun , yol seviyesinin yükseltilmesi sebebiyle artık dönmemektedir.
 

Ömer PalabıyıkÖmer Palabıyık